روماتیسم زانو، یکی از شایعترین انواع روماتیسم است که بزرگترین مفصل بدن، یعنی مفصل زانو را به شدت درگیر خواهد کرد. عمده فعالیتهای روزانه ما، وابسته به حرکت زانو است، بنابراین با بروز مشکل در این مفصل، عملاً فعالیت ما محدود خواهد شد. روشهای درمانی متفاوتی برای درمان روماتیسم زانو وجود دارد، اما در نظر داشته باشید که پیشگیری و جلوگیری از پیشرفت بیماری، بهترین روش درمان خواهد بود.
روماتیسم زانو چیست؟
روماتیسم زانو، با نام علمی آرتریت روماتوئید، نوعی آرتروز است که به دلیل حمله سیستم ایمنی بدن به پوشش غشایی که مفصل زانو را در بر گرفته، بروز میکند. این پوشش غشایی، سینوویوم نام داشته و در اثر حمله سیستم ایمنی بدن، ملتهب و متورم شده و در نهایت منجر به از بین رفتن غضروف خواهد شد. با از بین رفتن غضروف زانو، استخوانها به یکدیگر ساییده شده و مرحله نهایی آسیب، از بین رفتن استخوانها خواهد بود. با از بین رفتن غضروف و ساییده شدن استخوانها، تاندونها و رباطها نیز درگیر شده و ضعیف و کشیده خواهند شد. نتیجه این امر، تغییر شکل استخوانها، تورم، درد، التهاب و محدود شدن حرکات زانو خواهد بود.
روماتیسم مفصلی زانو، نوعی بیماری التهابی مزمن است که باید در مراحل ابتدایی بروز، کنترل شود تا برای درمان روماتیسم مفصلی، نیازی به جراحی نباشد. اگر این بیماری، کنترل و درمان نشود، میتواند مفاصل دیگر بدن را درگیر کرده و گسترش پیدا کند.
علت روماتیسم زانو
همانطور که اشاره کردیم، روماتیسم نوعی بیماری خود ایمنی است که نتیجه آن، آسیب دیدن اعضای مختلف بدن خواهد بود. کسانی که به روماتیسم مفصلی زانو مبتلا میشوند، متأسفانه درد و التهابی مزمن و طولانیمدت را تجربه خواهند کرد. دلایل بروز این بیماری، هنوز توسط متخصصان و پزشکان، در دست بررسی است و در نتیجه، نمیتوان یک علت خاص را به عنوان دلیل روماتیسم زانو در نظر گرفت. اما دلایل مشخص شده تاکنون، به شرح زیر هستند:
سن
بیماری روماتیسم معمولاً بین سنین 30 تا 60 سال بروز میکند.
جنسیت
زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به انواع روماتیسم قرار دارند.
وراثت
یکی از دلایل اصلی ابتلا به این بیماری، وراثت یا سابقه خانوادگی است. اگر یکی از اعضای خانواده شما به این بیماری مبتلا شده باشد، احتمال ابتلای شما نیز افزایش پیدا میکند.
سبک غلط زندگی
سیگار کشیدن، قرار گرفتن در برابر مواد شیمیایی خطرناک مانند آزبست، ورزش نکردن و رژیم غذایی نامناسب از جمله عوامل مؤثر در ابتلا به روماتیسم هستند. به این عوامل، چاقی و اضافه وزن شدید را نیز اضافه کنید که بهراحتی میتواند خطر ابتلا به انواع روماتیسم را بالا ببرد.
علائم روماتیسم زانو
روماتیسم یک بیماری گسترده بوده و میتواند در تمامی اعضای بدن حتی قلب و مغز نیز بروز کند، بنابراین بسته به عضو درگیر، علائم و نشانههای متفاوتی خواهد داشت.
نشانههای روماتیسم زانو
درد زانو
احساس گرما در محل مفصل زانو
محدود شدن حرکت زانو
خشکی شدید مفصل زانو در ابتدای صبح
برآمدگی و تورم در محل مفصل زانو
کم اشتهایی و کاهش وزن در برخی موارد
تب در برخی موارد شدید
ضعف شدید در صورت شدت گرفتن بیماری
لازم به ذکر است که حدود 40% از افرادی که به روماتیسم مفصلی زانو مبتلا میشوند، ممکن است علائمی را تجربه کنند که ارتباطی به مفصل زانو ندارد. این بیماری میتواند بسیاری از اعضای غیرمفصلی بدن را نیز درگیر کرده و منجر به ابتلا به بیماریهای مختلفی چون پوکی استخوان، بیماریهای پوستی، چشمی، قلبی، کلیوی و ریوی شود.
روشهای درمان روماتیسم مفصلی زانو
برای درمان روماتیسم زانو، روشهای غیرجراحی و روشهای جراحی مختلفی وجود دارد که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
درمان روماتیسم زانو بدون دارو
درمان روماتیسم زانو بدون دارو، شامل ورزش، استفاده از
تجهیزات پزشکی مانند
زانوبندهای طبی و فیزیوتراپی است. شنا، پوشیدن انواع بریس و انجام حرکات ورزشی، طبق دستور پزشک متخصص، تأثیر زیادی در تسریع روند بهبود بیماری دارد. از دیگر روشهای درمانی میتوان به الکتروتراپی، آبدرمانی، طب سوزنی و اوزون درمانی اشاره کرد.
درمان دارویی روماتیسم زانو
عمده داروهایی که برای درمان روماتیسم مفصلی زانو تجویز میشوند، داروهای ضدالتهاب و ضددرد هستند. این داروها علاوهبر کاهش درد مفاصل، میتوانند سرعت پیشروی و میزان تخریب مفاصل را کاهش دهند.
متداولترین داروها برای درمان روماتیسم زانو، شامل داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID)، داروهای ضددرد و کاهشدهنده آسیب مفاصل مانند استروئیدها، داروهای ضدروماتیسم و اصلاحکننده بیماری (ِDMARD) هستند.
معمولا پزشک متخصص، همراه با دارو، استفاده از لوازم طبیمانند زانوبند و بریس را نیز تجویز خواهد کرد.
درمان گیاهی روماتیسم مفصلی زانو
برای درمان گیاهی روماتیسم زانو، باید از مواد ضدالتهاب استفاده کنید. از جمله داروهای گیاهی برای درمان انواع روماتیسم میتوان به دارچین، زنجبیل، فلفل سیاه، چای سبز، سیر و زردچوبه اشاره کرد. تلاش کنید تا این مواد غذایی را به رژیم روزانه خود اضافه کنید.
جراحی برای درمان بیماری روماتیسم مفصلی زانو
برای درمان بیماری روماتیسم زانو، روشهای جراحی مختلفی وجود دارد، اما در نظر داشته باشید، تنها زمانی عمل جراحی انجام میشود که بیماری به شدت پیشرفت کرده و با روشهای ذکر شده در بالا، قابل کنترل و درمان نباشد. توجه کنید که پس از انجام عمل جراحی، باید از زانوبند طبی استفاده کنید.
از جمله متداولترین روشهای جراحی میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
سینووکتومی: در این عمل، غشای داخل مفصل یا سینوویوم ملتهب برداشته خواهد شد.
فیوژن: این روش که همجوشی مفصل نیز نامیده میشود، برای همترازی مفاصل زانو بهکار میرود.
ترمیم تاندون: مفصل آسیبدیده، منجر به کشیدگی و در برخی موارد، پارگی تاندونها خواهد شد، در این روش، تاندون آسیبدیده ترمیم میشود.
تعویض مفصل: جراحی تعویض مفصل، زمانی انجام میشود که کل مفصل زانو درگیر بیماری شده و امکان ترمیم و بهبود آن وجود نداشته باشد.
روماتیسم مفصلی زانو، یکی از شایعترین انواع روماتیسم است که مفصل زانو را درگیر کرده و به مرور زمان، باعث از بین رفتن مفصل و آسیب به استخوانها خواهد شد. لذا تشخیص به موقع این بیماری، نقش بسیار مؤثری در پیشگیری از گسترش آن دارد. روشهای درمانی که در فوق به آنها اشاره شد، همگی برای درمان مفید خواهند بود. فراموش نکنید که برای کاهش درد و التهاب و همچنین کمک به روند بهبود، باید از زانوبند طبی هم استفاده کنید.